De bijzondere geur na regen
Iedereen kent het: je doet een raam open na een flinke bui en er hangt een heel herkenbare, frisse geur in de lucht. Het voelt schoon, rustig en een beetje nostalgisch. Maar wat ruik je nu eigenlijk precies, en waarom is die geur de ene keer sterker dan de andere keer? Dit alledaagse verschijnsel heeft een verrassend interessante achtergrond.
Wat is petrichor precies
De geur na een regenbui heeft een naam: petrichor. Deze term wordt gebruikt om die typische, aardse geur te beschrijven die ontstaat wanneer regen op droge grond valt. Het woord komt uit het Grieks en betekent vrij vertaald zoiets als het bloed van de stenen. Dat klinkt bijna poëtisch, maar er zit gewoon natuurkunde en chemie achter.
Olieachtige stoffen uit de bodem
In droge periodes produceren sommige planten olieachtige stoffen die in de grond en op stenen terechtkomen. Wanneer de eerste regendruppels op die droge oppervlakken vallen, slaan ze kleine luchtbelletjes los die deze stoffen bevatten. Die belletjes stijgen op en barsten in de lucht, waardoor er een wolkje geurige deeltjes vrijkomt dat wij als petrichor ervaren.
De rol van bacteriën
Naast planten spelen ook bacteriën een rol. Bepaalde bodembacteriën maken een stofje dat geosmine heet. Dit zorgt voor een aardse geur die veel mensen direct herkennen. Regen helpt om geosmine uit de bodem de lucht in te brengen, waardoor de geur ineens veel sterker wordt. Onze neus is hier opvallend gevoelig voor, zelfs in kleine concentraties.
Waarom ruikt de lucht soms naar onweer
Niet alleen de aardegeur valt op; vlak voor of na een onweersbui lijkt de lucht soms bijna metaalachtig fris te ruiken. Dat heeft te maken met ozon. Bij bliksemontladingen worden zuurstofmoleculen in de lucht tijdelijk opgesplitst en vormen ze onder andere ozon. Dat gas heeft een scherpe, herkenbare geur die je vooral bij onweer kunt ruiken, zeker als de lucht daarna snel opklaart.
Verschil tussen zomerregen en herfstbui
In de zomer is de geur na regen vaak intenser. De bodem is dan droger, er liggen meer plantenresten en oliën op de grond en de warme lucht cirkelt sneller. Daardoor komen er meer geurstoffen vrij. In de herfst is de bodem meestal al vochtig en afgekoeld, waardoor het effect minder sterk is. Dan ruik je eerder natte bladeren dan de klassieke petrichor.
Wat zegt die geur over het weer
Hoewel de geur zelf niet voorspelt of het morgen weer gaat regenen, kun je er wel iets uit afleiden. Ruik je heel sterk petrichor na een lange droge periode, dan is de kans groot dat het om een eerste stevige bui gaat na droogte. Ruik je vooral een scherpe, bijna elektrische geur, dan is er waarschijnlijk onweer in de buurt geweest. Zo vertelt de lucht je, zonder weerapp, toch een klein verhaal over wat er buiten gebeurt.
