Wat is die bijzondere geur na een regenbui
Iedereen kent het: na een lange, droge periode begint het eindelijk te regenen en meteen valt die bijzondere geur op. Fris, aards, bijna nostalgisch. Veel mensen ervaren dit als een van de fijnste alledaagse geuren, maar slechts weinig mensen weten waar die precies vandaan komt.
Hoewel het voelt als iets magisch, is het verschijnsel goed te verklaren. Het heeft alles te maken met planten, bacteriën in de bodem en kleine luchtbelletjes die opspatten wanneer de eerste druppels de grond raken.
De rol van petrichor: olie van planten
De officiële naam voor de geur van regen op droge grond is petrichor. Deze term wordt gebruikt door wetenschappers om de typische geur te beschrijven die vrijkomt wanneer regen neerkomt op een uitgedroogde bodem.
Planten die geuren opslaan
In droge periodes maken sommige planten olieachtige stoffen aan die zich ophopen in de grond en in stenen. Die stoffen zijn in eerste instantie niet sterk aanwezig in de lucht. Pas wanneer de eerste regendruppels vallen, komen ze vrij en worden ze door de lucht verspreid.
Je zou kunnen zeggen dat de natuur in droge tijden stiekem geurtjes spaart, om ze vervolgens massaal los te laten zodra het begint te regenen. Daarom is de geur vaak het sterkst bij de eerste bui na lang droog weer.
Geosmine: de aardse geur van bacteriën
Naast petrichor speelt nog een andere stof een hoofdrol: geosmine. Dit is een organische verbinding die wordt geproduceerd door bepaalde bodembacteriën. Vooral actinobacteriën zijn hier goed in. Zij leven in de grond en breken organisch materiaal af, zoals bladeren en plantenresten.
Waarom we geosmine zo goed ruiken
De menselijke neus is opvallend gevoelig voor geosmine. Zelfs in heel lage concentraties kunnen we het al oppikken. Wanneer de regen op de grond valt, komen er kleine druppeltjes met daarin geosmine in de lucht terecht. Die druppeltjes bereiken onze neus en zorgen voor die herkenbare, aardse geur.
Dit verklaart ook waarom regen in de natuur vaak lekkerder ruikt dan regen in de stad. In bossen, parken en tuinen is meer bodemleven aanwezig en dus meer geosmine.
Hoe regendruppels geur de lucht in slingeren
De geurstoffen zitten niet zomaar vanzelf in de lucht. Ze moeten eerst loskomen uit de bodem en verspreid worden. Dat gebeurt door de kracht van de vallende regendruppels. Wanneer een druppel de droge grond raakt, ontstaan er heel kleine luchtbelletjes. Die belletjes schieten omhoog en spatten uiteen, waardoor microscopische druppeltjes met geurstoffen worden gelanceerd.
Hoe fijner de regen, hoe meer van die kleine belletjes ontstaan. Daarom kan een zachte bui op een droge dag soms sterker ruiken dan een harde plensbui.
Waarom de geur een gevoel van rust geeft
Veel mensen ervaren de geur van regen als geruststellend of nostalgisch. Daar kunnen verschillende redenen voor zijn. De geur valt vaak samen met verkoeling na hitte, wat op zichzelf al prettig voelt. Daarnaast kan ons brein de geur koppelen aan herinneringen: spelen buiten als kind, kamperen, wandelen in het bos.
Ook is regen een teken dat de natuur opgelucht ademhaalt. Planten krijgen water, de lucht wordt schoner en stof spoelt weg. Zonder dat we het bewust doorhebben, kunnen we dat ervaren als een soort natuurlijk opluchtingsmoment.
De volgende keer dat je die heerlijke geur ruikt, weet je dus dat je eigenlijk een mix van plantenolie, bodembacteriën en opspattende druppeltjes inademt. Heel gewoon en toch elke keer weer bijzonder.
