De herkenbare geur na een regenbui
Veel mensen herkennen het direct: de bijzondere, frisse geur die vrijkomt zodra het heeft geregend. Deze geur wordt vaak als aangenaam ervaren en roept bij velen herinneringen of gevoelens op. Maar waar komt die geur eigenlijk vandaan? En waarom ruikt het soms sterker dan anders?
Wat is petrichor?
De geur die we ruiken na een regenbui wordt ‘petrichor’ genoemd. Deze term werd in 1964 geïntroduceerd door twee Australische wetenschappers die ontdekten dat bepaalde oliën in de bodem een rol spelen in het vrijkomen van deze geur. De naam komt van het Griekse woord ‘petra’ wat steen betekent, en ‘ichor’ dat in de Griekse mythologie het goddelijke bloed van de goden aanduidt.
Hoe ontstaat petrichor?
Petrichor ontstaat wanneer regen op droge grond valt. De grond bevat oliën die door bacteriën en planten worden uitgescheiden tijdens droge periodes. Wanneer deze oliën in contact komen met regenwater, worden ze opgelost en komen ze vrij in de lucht. Tegelijkertijd zorgen actinobacteriën, een soort bodemorganismen, voor de productie van geosmine. Deze stof geeft een aardse geur af en versterkt het petrichor-effect.
Waarom ruiken we het zo sterk?
Geosmine is een bijzonder krachtige geurstof. Mensen kunnen geosmine al waarnemen in extreem lage concentraties. Zodra het begint te regenen, zorgen de regendruppels ervoor dat de geurstoffen opwervelen en zich verspreiden in de lucht. Hoe droger het daarvoor was, hoe sterker de geurervaring. Ook de soort ondergrond en flora spelen een rol in hoe sterk de geur is.
De rol van onze neus en hersenen
Het menselijk brein speelt ook een rol in hoe we deze geur beleven. Omdat petrichor vaak geassocieerd wordt met regen na een warme droge periode, kan dit herinneringen en emoties oproepen. Dit zorgt ervoor dat we deze geur vaak als fris of nostalgisch ervaren. Daarnaast is onze neus erg gevoelig voor geosmine, mogelijk een evolutionair voordeel om waterbronnen of regen op te merken.
Waar ruik je het het meest?
Petrichor komt het sterkst naar voren in gebieden met veel planten of natuurlijke bodems, zoals bossen, graslanden en tuinen. In steden is de geur minder sterk aanwezig, mede doordat beton en asfalt minder geur vasthouden dan natuurlijke grond. Toch kan ook daar de geur worden waargenomen als het bijvoorbeeld lang niet heeft geregend.
Een universeel fenomeen
Hoewel de geur subjectief wordt waargenomen, is petrichor iets dat wereldwijd voorkomt. Of je nu in Nederland woont of in Australië, de geur na regen is overal te herkennen. Het blijft een fascinerend voorbeeld van hoe natuur en wetenschap samenkomen in ons dagelijks leven.
